Raportowanie CBAM może sprawiać więcej trudności

Od 1 października 2023 r. importerzy niektórych towarów mają obowiązek sporządzania kwartalnych deklaracji o gazach cieplarnianych wyemitowanych przy produkcji importowanych towarów. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (tzw. CBAM albo podatek węglowy, DzUrz UE. L. z 2023 r. nr 130, str. 52) dalej CBAM, nakłada na importerów zamkniętej grupy wysokoemisyjnych towarów szereg rozłożonych w czasie obowiązków: 1) obowiązki raportowe od 1 października 2023 r., 2) obowiązki dokumentacyjne od 1 sierpnia 2024 r., 3) obowiązek ponoszenia podatku węglowego od 1 stycznia 2026 r., 4) obowiązek podania danych o emisjach weryfikacji od 1 stycznia 2026 r. Od października 2023 r. do grudnia 2025 r. obowiązuje okres przejściowy CBAM, w którym importerzy muszą sporządzać kwartalne sprawozdania o importowanych towarach. Raporty CBAM zawierają informację o tzw. emisjach wbudowanych związanych z towarami importowanymi na teren UE. Dla każdego z dopuszczonych do obrotu na terenie UE wysokoemisyjnych towarów należy ustalić wartość gazów cieplarnianych, które zostały wyemitowane, wraz z ich produkcją. Lista towarów objętych raportowaniem jest zamknięta i zawiera się w sześciu zbiorczych grupach (załącznik I do rozporządzenia CBAM): 1) cement, 2) energia elektryczna, 3) nawozy, 4) żeliwo i stal, 5) aluminium, 6) wodór. Raporty CBAM powinny być składane do końca miesiąca następującego po kwartale, w którym towary dopuszczono do obrotu lub poddano uszlachetnianiu czynnemu. Pierwszy raport powinien był zostać złożony do 31 stycznia 2024 r. Ze względu na błędy portalu CBAM Komisja Europejska przedłużyła termin na złożenie pierwszego raportu o dodatkowe 30 dni. Co do zasady importerzy mają obowiązek przedstawiać w raportach CBAM rzeczywiste wartości emisji gazów cieplarnianych związanych z produkcją importowanych towarów. Każdy importer powinien zatem zwrócić się do producenta z państwa trzeciego o przedstawienie danych koniecznych do ustalenia emisji z produkcji nabytych towarów. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym przewiduje czasowe odstępstwo od obowiązku przedstawiania w raportach wartości rzeczywistych emisji. W okresie do 31 lipca 2024 r. importerzy mogą określić emisyjność importowanych towarów według tzw. wartości domyślnych opublikowanych przez Komisję Europejską w grudniu 2023 r. pod linkiem:

https://taxation- customs.ec.europa.eu/news/ commission-publishes-default-values- determining-embeddedemissions- during-cbam-transitional- -period-2023-12-22_en

Raportowanie przy użyciu wartości domyślnych jest znacznie uproszczone. Do uzupełnienia raportu wystarczą informacje o miejscu produkcji, producencie i masie importowanych towarów.

Możliwość ustalania emisji na podstawie wartości domyślnych ustanie z końcem lipca 2024 r. Od kolejnego miesiąca importerzy muszą ustalać emisyjność importowanych towarów wg rzeczywistych danych pochodzących od ich producenta. Tylko 20 proc. emisji wbudowanych będzie mogło być ustalane wg wartości domyślnych.

Obowiązek przygotowania metodyki raportowania nakłada na importerów rozporządzenie wykonawcze. Zakres informacji, które musi zawierać metodyka, jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: ustalenie procesów produkcji w instalacji (fabryce), podział procesów produkcji na odpowiednie grupy towarów, wskazanie metody ustalania emisji dla procesów, wskazanie metody ustalania emisji dla instalacji, odejścia od metod wskazanych przez KE wraz z uzasadnieniem, wskazanie sposobu doskonalenia pomiarów w przyszłości. Opracowanie metodyki wymaga skoordynowanej współpracy na linii importer – producent i wielotygodniowej pracy oraz poprawek. Często dotarcie do samego producenta jest znacznie utrudnione ze względu na występujących w łańcuchu dostaw pośredników eksportowych.

Rozporządzenie wykonawcze przewiduje sankcje za niezgłoszenie emisji importowanych towarów i za nieprawidłowości w raporcie CBAM. Obecnie kwota kary administracyjnej wynosi od 10 euro do 50 euro za tonę ekwiwalentu CO2 niezgłoszonych emisji. Przy nakładaniu kary organy są zobowiązane uwzględnić dochowanie przez importera należytej staranności

Źródło: Rzeczpospolita e -wydanie z dn. 23.04.2024 r./HW