Przegląd prawny PISiL

W celu wyjścia naprzeciw potrzebom naszych członków, informujemy, że utworzyliśmy specjalnie dla Państwa nową rubrykę pt. „Przegląd Prawny PISiL” , w której na bieżąco będziemy zamieszczać zmiany  i aktualizacje w przepisach prawa krajowego, unijnego oraz międzynarodowego, a także istotne z punktu widzenia naszej branży orzecznictwo.

Zapraszamy i zachęcamy do śledzenia.

Nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym podpisana przez Prezydenta RP

8 kwietnia 2021 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę, która wprowadza w życie regulacje dyrektywy unijnej – tzw. części technicznej czwartego pakietu kolejowego.

Celem ustawy jest częściowe wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei, wchodzących w skład tzw. części technicznej czwartego pakietu kolejowego.

Nowelizacja zmieni między innymi:

• procedurę homologacji pojazdów kolejowych. Dotychczas zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego wydawanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (UTK), po zmianie zezwolenie na wprowadzenie pojazdu kolejowego do obrotu będzie wydawane przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej. Zezwolenie będzie mógł wydać również prezes UTK, ale tylko w przypadku, jeśli użytkowanie pojazdu ograniczone będzie do terytorium Polski.
• Agencja Kolejowa Unii Europejskiej będzie działała jako tzw. “One Stop Shop” – punkt kompleksowej obsługi, który poprzez platformę informatyczną będzie umożliwiał wnioskodawcy zdalne składanie wniosków (np. o wprowadzenie pojazdu kolejowego do obrotu, jednolity certyfikat bezpieczeństwa)
  i przesyłanie dokumentów.
• w miejsce dotychczasowych certyfikatów bezpieczeństwaw dwóch częściach – A i B, wydawanych przez tzw. krajowe organy ds. bezpieczeństwa – wprowadzono jednolity certyfikat bezpieczeństwa wydawany przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej lub Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (gdy taką wolę wyrazi wnioskodawca i tylko dla działalności w Polsce).
• dostosowanie katalogu zadań Prezesa UTK w zakresie nadzoru nad podmiotami sektora kolejowego, których działalność ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo eksploatacji kolei, do postanowień dyrektywy 2016/798. Poszerzony został również zakres zadań Prezesa UTK w zakresie spójności systemu kolejowego, w tym nadzoru nad rozwiązaniami technicznymi, które mają wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo systemu kolei.
• zmiana wymagań dotycząca systemów zarządzania bezpieczeństwem, tworzonych przez przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury. Przewoźnicy kolejowi będą mieli obowiązek zapewnienia pomocy rodzinom ofiar śmiertelnych wypadków oraz osobom ciężko rannym i ich rodzinom. Zgodnie z nowym rozwiązaniem, przewoźnik będzie udzielał poszkodowanym informacji dotyczących procedur dochodzenia roszczeń w ramach przepisów unijnych. Jednocześnie – na własny koszt – przewoźnik kolejowy będzie musiał zapewnić wsparcie psychologiczne.

Ustawa zasadniczo wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. W odniesieniu jednakże do zmian dotyczących wymagań w zakresie świadectw sprawności technicznej termin wejścia w życie został określony na dzień 16 czerwca 2022 r. natomiast z dniem 16 czerwca 2021 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające zmiany związane z zastąpieniem krajowego rejestru pojazdów kolejowych (NVR) przez europejski rejestr pojazdów kolejowych (EVR).

Źródło: Prezydent.gov.pl, Prawo.pl. dla Lex z dn. 30.03.2021 r./HW

Nowelizacja prawa celnego

Ustawą z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw zmieniono ustawę z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne.

Podstawowym celem ustawy jest usprawnienie wydawania decyzji w zakresie należności celnych i podatkowych oraz opłat paliwowej i emisyjnej, które są należne z tytułu importu towarów. Nowelizacja przewiduje odpowiednie stosowanie do postępowań w sprawie określenia należności podatkowych oraz opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej określonych przepisów prawa celnego, umożliwiając tym samym przeprowadzenie jednego postępowania i wydanie jednej decyzji w sprawach związanych z importem. Pozostałe zmiany obejmują m.in.:

• uproszczenie procesu ubiegania się o wpis do wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów celnych oraz o wpis na listę agentów celnych; zmianę organu prowadzącego wykaz gwarantów;
• doprecyzowanie przepisów o postępowaniach w sprawach celnych;
• ujednolicenie trybu prowadzenia kontroli celno-skarbowych w zakresie przestrzegania przepisów prawa celnego i prawa podatkowego w związku z przywozem towarów w obrocie między obszarem celnym Unii Europejskiej a państwami trzecimi;

Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.

Źródło: Prezydent.gov.pl/HW

UOKiK prezentuje zasady karania

Prezes UOKiK opublikował nowe wyjaśniania co do zasad karania za stosowanie niedozwolonych porozumień oraz nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorców. Niektórzy eksperci wskazują, że zmiany mogą być zapowiedzą zaostrzenia kar nakładanych przez urząd.

Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów, kara za stosowanie przez przedsiębiorców praktyk ograniczających konkurencję oraz nadużywania pozycji dominującej wynosi do 10 proc. obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Ustawa określa maksymalny wymiar kar oraz ogólne przesłanki ich wysokości.  UOKiK, aby doprecyzować sposób ustalenia kar, co jakiś czas objaśnia metodologię nakładania sankcji. To ma w założeniu ułatwić przedsiębiorcom, wobec których toczą się postępowania antymonopolowe, oszacowanie wysokości grożącej kary.

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał zaktualizowane wyjaśnienia, co do zasad karania za stosowanie niedozwolonych porozumień oraz nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorców.

Wytyczne odnoszą się do spraw, w którym szczegółowe uzasadnienie zarzutów przedstawione będą po 5 kwietnia 2021 roku. Wynika z nich, że przy ustalaniu wysokości kary prezes UOKiK weźmie pod uwagę charakter naruszenia – jego wagę, skutki, a także skalę. Na tej podstawie ustali kwotę bazową, która będzie służyła dalszemu określeniu wysokości kary.

– Najdotkliwiej karane będą zmowy między konkurentami oraz nadużywanie pozycji dominującej mające na celu lub prowadzące do eliminacji konkurencji na rynku – mówi prezes Tomasz Chróstny.

Należy podkreślić, że nowe wyjaśnienia, podobnie jak poprzednie, są wyłącznie odzwierciedleniem polityki karania prezesa UOKiK i nie wiążą sądu w toku procedury odwoławczej.

Źródło: Prezydent.gov.pl, Prawo.pl. dla Lex z dn. 08.04.2021 r./HW

 rozporządzenie uzupełniające rozporządzenie PE i Rady (UE) 2017/625

PUNKTY KARNE a RODO

Przed TSUE toczyła się sprawa osoby fizycznej – B, która otrzymała punkty karne za jedno lub więcej wykroczeń drogowych. Zgodnie z łotewską ustawą o ruchu drogowym i dekretem nr 551 z dnia 21 czerwca 2004 r. Ceļu satiksmes drošības direkcija (dyrekcja bezpieczeństwa ruchu drogowego, Łotwa) (zwana dalej 'CSDD’) wpisała te punkty karne do krajowego rejestru pojazdów i ich kierowców.

Ponieważ informacje dotyczące tych punktów karnych zawarte w tym rejestrze są dostępne publicznie i zdaniem B zostały przekazane do ponownego wykorzystania różnym podmiotom gospodarczym, B wniósł skargę konstytucyjną do Latvijas Republikas Satversmes tiesa (trybunału konstytucyjnego) w celu zbadania przez ten sąd zgodności art. 14¹ ust. 2 ustawy o ruchu drogowym z prawem podstawowym do poszanowania życia prywatnego określonym w art. 96 konstytucji łotewskiej.

Łotewski Trybunał Konstytucyjny zwrócił się z zapytaniem do TSUE „Czy pojęcie »przetwarzania danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i czynów zabronionych lub powiązanych środków bezpieczeństwa« użyte w art. 10 [RODO] należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono przetwarzanie informacji dotyczących punktów karnych otrzymanych przez kierowców za wykroczenia drogowe przewidziane w przepisie będącym przedmiotem postępowania?

Punkty karne za wykroczenia drogowe podlegają RODO – tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Drugie pytanie do TSUE dotyczyło możliwości ich publicznego udostępniania tj. czy przepisy [RODO], w szczególności zasadę »integralności i poufności« określoną w jego art. 5 ust. 1 lit. f), można interpretować w ten sposób, że zakazują one państwom członkowskim stanowienia przepisów, zgodnie z którymi informacje dotyczące punktów karnych nałożonych na kierowców za wykroczenia drogowe byłyby publicznie dostępne, oraz umożliwiania przetwarzania takich danych poprzez ich ujawnienie?

W świetle całości powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, iż art. 10 RODO należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do przetwarzania danych osobowych dotyczących punktów karnych nakładanych na kierowców pojazdów za wykroczenia drogowe.

Na pytanie drugie TSUE odpowiedział,  że przepisy RODO, a w szczególności art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 1 lit. e) i art. 10 tego rozporządzenia, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, które nakładają na organ publiczny prowadzący rejestr, w którym wpisywane są punkty karne nakładane na kierowców pojazdów za wykroczenia drogowe, obowiązek publicznego ujawniania tych danych, nie przewidują zaś obowiązku wykazania przez osobę żądającą dostępu szczególnego interesu w ich uzyskaniu.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 czerwca 2021 r., sygn.. akt C-439/19

Źródło:  www.eur-lex.europa.eu/HW