Nowela ustawy o akcyzie – najważniejsze informacje

Jedna z najważniejszych zmian, którą wprowadza pakiet akcyzowy, dotyczy digitalizacji ewidencji i deklaracji podatkowych.

• deklaracje będą musiały być prowadzone w formie elektronicznej od początku 2022 r., a drugie będą obowiązkowo składane w takiej formie już od lipca 2021 r. (z wyjątkiem deklaracji składanych przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej).

W związku z tym resort finansów opublikował już projekty rozporządzeń określających nowe wzory deklaracji dotyczących m.in. rozliczeń wyrobów gazowych (AKC-4/L, AKC-WG), a także nowy wzór deklaracji kwartalnej dotyczącej rozliczenia wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego (AKC-KZ) czy ich nabycia wewnątrzwspólnotowego (AKC-UA, AKC-UAKZ).

Najwięcej obaw budzi jednak digitalizacja ewidencji podatkowych. Chodzi o

• ewidencje prowadzone przez podmioty prowadzące składy podatkowe – art. 138a u.p.a.;
• ewidencje prowadzone przez zarejestrowanych wysyłających (wysyłających towary z miejsca importu z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy) – art. 138b u.p.a.;
• ewidencje wyrobów akcyzowych nabywanych wewnątrzwspólnotowo przez podmioty określone w art. 138c u.p.a.;
• dokumentacje kontroli nad produkcją alkoholu etylowego, obrotu alkoholem i jego zużyciem, którą prowadzą podmioty określone w art. 138d u.p.a.;

• ewidencje dokumentów handlowych towarzyszących przemieszczaniu wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do u.p.a., objętych stawką akcyzy inną niż zerowa – art. 138e;
• ewidencje wyrobów akcyzowych zwolnionych od podatku ze względu na przeznaczenie – art. 138f u.p.a.;
• ewidencje suszu tytoniowego – art. 138g u.p.a.;
• ewidencje energii elektrycznej – art. 138h u.p.a.;
• ewidencje wyrobów węglowych – art. 138i u.p.a.;
• ewidencje wyrobów gazowych – art. 138j u.p.a.;
• ewidencje rodzaju, ilości i wartości wyrobów akcyzowych określonych w art. 118 ust. 1 pkt 1–3 i 6 u.p.a. (np. całkowicie niezdatnych do użytku) – art. 138k u.p.a.;
• ewidencje podatkowych znaków akcyzy – art. 138l u.p.a.;
• dokumentacje informacji o produkcji piwa, wina, napojów fermentowanych lub wyrobów pośrednich, którą prowadzą ich producenci – art. 138o u.p.a.

Od początku przyszłego roku wszystkie te ewidencje i dokumentacje trzeba będzie prowadzić w formie elektronicznej. Ale należy robić to tak, by:

• był możliwy wgląd w treść dokonywanych wpisów oraz zapewniona ochrona przechowywanych danych przed zniekształceniem lub utratą;
• umożliwić dokonywanie korekty danych wyłącznie przy opatrzeniu ich adnotacją osoby dokonującej korekty oraz daty jej dokonania;
• pozwolić na drukowanie wpisów i raportów, w porządku chronologicznym;
• uniemożliwić usuwanie wpisów.

Zezwolenia tylko dla uczciwych podmiotów

W ramach walki z szarą strefą tytoniową zmiany objęły przedsiębiorców naruszających warunki określone w zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie podatku akcyzowego

Od 1 maja br. decyzja o cofnięciu zezwolenia zyska rygor natychmiastowej wykonalności, gdy fiskus wykryje, że:

• firmą kierują osoby wcześniej karane,
• dalsze prowadzenie działalności zagraża ważnemu interesowi publicznemu.

Podmioty, które złożyły zabezpieczenie akcyzowe, nie stracą statusu pośredniczących podmiotów, innych zezwoleń oraz ułatwień akcyzowych.

Wszystkie podmioty dotknięte akcyzą, bez względu na to, czy są podatnikami zobowiązanymi do jej płacenia, czy tylko np. podmiotami zużywającymi wyroby zwolnione, muszą wypełnić do końca czerwca 2021 r. specjalne zgłoszenie na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC). Kolejnym krokiem jest obowiązek składania deklaracji akcyzowych wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Obowiązek ten ma wejść w życie 1 lipca 2021 r. Jeżeli dotychczas deklaracja była składana w wersji papierowej, to w pierwszej kolejności będzie konieczne złożenie upoważnienia UPL-1 dla osoby, która będzie podpisywać deklarację elektronicznie. Jeżeli natomiast UPL-1 został złożony wcześniej, na potrzeby innych podatków, to jest on ważny również dla akcyzy. Pozostaje wówczas przeszkolenie pracownika z obsługi składania deklaracji przez PUESC.

Krok trzeci zakłada obowiązek prowadzenia ewidencji oraz ksiąg akcyzowych wyłącznie w formie elektronicznej. Wejdzie on w życie dopiero z początkiem przyszłego roku.

Ostatnim krokiem jest obowiązek stosowania nowego elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD). Okres przejściowy pozwalający na papierowy dokument dostawy ma się skończyć z 1 lutego 2022 r.

Szczegółowe informacje na temat zasad i sposobu rejestracji w CRPA dostępne są na stronach:

https://www-2.puesc.gov.pl/uslugi/crpa-uzyskaj-wpis-do-centralnego-rejestru-podmiotow-akcyzowych;

https://www.podatki.gov.pl/akcyza/abc-akcyza/

https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/podatki-i-ksiegowosc/chce-rozliczac-akcyze/proc_1397-rejestracja-w-podatku-akcyzowym.

Natomiast Instrukcja w sprawie rejestracji firm w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych umieszczona jest na stronie: https://www.podatki.gov.pl/akcyza/system-przemieszczania-oraz-nadzoru-wyrobow-akcyzowych/instrukcje/.

Źródło: Rzeczpospolita – e – wydanie z dn. 13.05.2021 r./HW