BREXIT: spór UE z Wlk. Brytanią o protokół północnoirlandzki

Po złożeniu przez brytyjski rząd w poniedziałek w parlamencie projektu ustawy, która pozwoli na jednostronne wprowadzenie postulowanych przez Londyn zmian do protokołu północnoirlandzkiego, będącego od miesięcy przedmiotem bezowocnych negocjacji z Unią Europejską, Komisja Europejska wszczęła w środę dwa nowe postępowania naruszeniowe przeciwko Wielkiej Brytanii i wznowiła jedno zawieszone.

Było to od miesięcy przedmiotem bezowocnych negocjacji między Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską.

Protokół północnoirlandzki jest częścią umowy o warunkach brexitu, a stworzono go, aby utrzymać otwartą granicę między Irlandią Północną i Irlandią, gdyż jej brak uznano za warunek niezbędny do kontynuowania procesu pokojowego w brytyjskiej prowincji. W tym celu Irlandia Północna pozostała w unijnym jednolitym rynku w zakresie obrotu towarami. Ale to oznacza, że równocześnie powstała faktyczna granica celna między Irlandią Północną a pozostałą częścią Zjednoczonego Królestwa. To powoduje zakłócenia w dostawach towarów do Irlandii Północnej, a według północnoirlandzkich unionistów protokół podważa także status prowincji jako części składowej Zjednoczonego Królestwa.

Projektowana brytyjska ustawa ma pozwolić na wprowadzenie zmian do protokołu w czterech kluczowych według Londynu obszarach. Według brytyjskiego rządu, stworzony zostanie nowy „zielony kanał” pozwalający na to, by towary pozostające w granicach Zjednoczonego Królestwa mogły być przewożone bez zbędnej biurokracji, natomiast te przeznaczone do UE będą podlegały pełnym kontrolom zgodnie z prawem UE. Zlikwiduje bariery regulacyjne, tak aby przedsiębiorstwa mogły wprowadzać na rynek Irlandii Północnej towary zgodnie z przepisami obowiązującymi w Zjednoczonym Królestwie lub w UE, aby tamtejsi konsumenci nie byli pozbawieni możliwości zakupu towarów zgodnych ze standardami obowiązującymi w Zjednoczonym Królestwie. Zapewni to Irlandii Północnej możliwość korzystania z tych samych ulg podatkowych i polityki wydatkowania środków, co reszta Zjednoczonego Królestwa. Przewiduje, że spory między Londynem a Brukselą będą rozstrzygane przez niezależny arbitraż, a nie jak stanowi protokół, przez Trybunał Sprawiedliwości UE. (Źródło: Prawo.pl dla LEX z dn. 15.06.2022 r. /HW)