Ważne zmiany w transporcie kolejowym, drogowym i przewozach autobusowych w związku z wojną w Ukrainie

Dobowy wymiar czasu pracy pracowników niezbędnych do obsługi pasażerskich przewozów kolejowych przewożących osoby przemieszczające się z terytorium Ukrainy do Polski w związku z konfliktem zbrojnym w tym kraju, będzie mógł być wydłużony do 16 godzin, a łączny czas prowadzenia pojazdu kolejowego lub pociągu nie będzie mógł przekroczyć 9 godzin – przewiduje projekt ustawy, który wpłynął do Sejmu. Wydłuża on też świadectwa kierowców oraz wprowadza jednorazowe odnowienie dyplomów kwalifikacyjnych dla marynarzy.

W poniedziałek, 21 marca 2022 r., do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o szczególnych regulacjach w zakresie transportu i gospodarki morskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy (druk sejmowy nr 2093).

Projekt przewiduje więc, że dobowy wymiar czasu pracy obsady pociągu, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 17 ust. 7 ustawy z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz pracowników, o których mowa w art. 22d tej ustawy, niezbędnych do obsługi pasażerskich przewozów kolejowych przewożących osoby przemieszczające się z terytorium Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, może zostać wydłużony do 16 godzin, przy czym łączny czas prowadzenia pojazdu kolejowego lub pociągu nie może przekroczyć 9 godzin. Ponadto zgodnie z projektowanymi przepisami, maszynista obsługujący te przewozy kolejowe, który nie posiada znajomości odcinków linii kolejowych, na których ma prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg, będzie mógł go prowadzić bez obecności w kabinie innego maszynisty lub przedstawiciela zarządcy infrastruktury kolejowej posiadających udokumentowaną znajomość tych odcinków, a prędkość jazdy pojazdu kolejowego lub pociągu w takim przypadku nie będzie mogła być większa niż 60 km/h. Do obsługi przewozów kolejowych, będzie mógł też zostać wyznaczony kierownik pociągu, który nie posiada znajomości obsługiwanego odcinka linii kolejowej.

Autorzy projektu zaproponowali też, by w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. zarządca infrastruktury kolejowej mógł nie pobierać od przewoźnika kolejowego wykonującego przewozy towarowe z pomocą humanitarną w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy opłat, o których mowa w ustawie o transporcie kolejowym. A mianowicie:

1. opłaty rezerwacyjnej za niewykorzystanie przydzielonej zdolności przepustowej;
2. opłaty za usługi wykonane w ramach minimalnego dostępu do infrastruktury kolejowej związane ze zrealizowanym przejazdem pociągu, w tym opłaty z tytułu podwyżki stawek jednostkowych;
3. opłaty za usługi wykonane w ramach minimalnego dostępu do infrastruktury kolejowej związane ze zrealizowanymi manewrami.

Przewozem towarowym z pomocą humanitarną w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy będzie zaś przewóz, któremu został nadany taki status na wniosek złożony przez przewoźnika kolejowego. W przypadku przewozów międzynarodowych status ten będzie nadawał minister właściwy do spraw zagranicznych. Natomiast Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów będzie nadawał przewozowi towarowemu status przewozu z pomocą humanitarną w przypadku przewozów krajowych.

Dokumenty dla kierowców z Ukrainy będą ważne do końca 2022 r.

Projekt przewiduje też zmianę przepisów ustawy o transporcie drogowym. I tak, zgodnie z projektowanym art. 11, dokumenty, o których mowa w art. 32b ust. 1 i 3 ustawy  o transporcie drogowym (czyli świadectwo kierowcy oraz świadectwo kierowcy wraz z wypisem ze świadectwa kierowcy wydawane przedsiębiorcy na okres do 5 lat), wydane przedsiębiorcom dla zatrudnionych przez nich obywateli Ukrainy, które utraciły albo utracą ważność od dnia 24 lutego 2022 r., zachowują ważność do dnia 31 grudnia 2022 r. Główny Inspektor Transportu Drogowego w takim przypadku będzie wydawał na wniosek przedsiębiorcy świadectwo kierowcy z datą ważności do dnia 31 grudnia 2022 r.

Ponadto w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. art. 5 ust. 4 ustawy o kierujących pojazdami nie będzie stosowany do osób posiadających prawo jazdy wydane przez właściwe organy administracji Ukrainy. W tym okresie do osób tych stosuje się odpowiednio przepis art. 5 ust. 6 tej ustawy. Za ważne w tym czasie uznawane będą także prawa jazdy wydane przez właściwe organy administracji Ukrainy, których termin ważności upłynął (art. 13 projektu).

– Rozwiązanie przewidziane w art. 13 znosi obowiązek wymiany prawa jazdy wydanego przez Ukrainę na polskie prawo jazdy po 6 miesiącach od dnia uzyskania prawa stałego lub czasowego pobytu, dając Ukraińcom swobodę poruszania się. W połączeniu z przepisem art. 15 zzzw ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.), który w okresie pandemii i 60 dni po niej uznaje nieważne prawa jazdy (te, którym wygasł termin 12 ważności) za ważne, oraz z nowymi przepisami umożliwiającymi osobom, które nie mogą wymienić prawa jazdy na prawo jazdy polskie uzyskanie karty kwalifikacji kierowcy, zapewni uznawalność dokumentów i możliwość świadczenia pracy w charakterze kierowcy zawodowego. Ponadto za ważne uznaje się także, w tym okresie, prawa jazdy wydane przez Ukrainę, których termin ważności upłynął – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

W okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. nie będzie także stosowany art. 71 ust. 5a oraz art. 129 ust. 2 pkt 2a ustawy – Prawo o ruchu drogowym do pojazdów zarejestrowanych na terytorium Ukrainy, które przekroczyły granicę Rzeczypospolitej Polskiej z Ukrainą od 24 lutego 2022 r.

Projektodawcy przewidzieli też jednorazowe odnowienie dyplomów kwalifikacyjnych marynarzy wydanych przez właściwe organy administracji Ukrainy w oparciu o Prawidła II/1, II/2, III/1, III/2, III/3 i III/6 Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. poz. 201, z późn. zm.3), które utraciły albo utracą ważność od 24 lutego 2022 r. Stanie się to zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 68 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 515) na okres 2 lat na podstawie poświadczonej przez kapitana statku lub armatora praktyki pływania na morskich statkach handlowych w żegludze międzynarodowej.

Projektowana ustawa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 24 lutego 2022 r.

Źródło: Prawo.pl dla LEX z dn. 22.03.2022 r./HW