E- CMR: Za rok wytyczne do stworzenia elektronicznych listów przewozowych
Komisja Europejska przewiduje, że obowiązek stosowania elektronicznych dokumentów wejdzie w życie w sierpniu 2025 roku. Przemysł niecierpliwi się powolnym postępem prac.
Polska ratyfikowała protokół dodatkowy do Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) dotyczący elektronicznego listu przewozowego we wrześniu 2019 roku, jednak nadal eCMR nie jest dopuszczony przez Ministerstwo Infrastruktury do stosowania. Powodem są prace na unijnym forum nad bezpapierową logistyką, które mają zakończyć się w sierpniu 2023 roku. Komisja Europejska wydała 15 lipca 2020 roku Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1056 w sprawie elektronicznych informacji dotyczących transportu towarowego – Electronic Freight Transport Information eFTI. Celem rozporządzenia jest zachęcenie do cyfryzacji transportu towarowego i logistyki.
Interoperacyjne platformy
Rozporządzenie e-FTI przewiduje certyfikację dostawców systemów e-CMR, ale na tym etapie nie wiadomo jak ta certyfikacja ma wyglądać. Możliwe, że za pośrednictwem platformy e-FTI zainteresowane podmioty będą przesyłały do systemu, niezbędne do przewozu i kontroli dane. Na wszystkich etapach podróży ładunku, poszczególni przedstawiciele łańcucha dostaw, będą posiadali do nich wgląd oraz mieli możliwość ich aktualizacji w razie konieczności. Platformy e-FTI mają być interoperacyjne, w szczególności do przekazywania informacji regulacyjnych między przedsiębiorstwami, a administracją publiczną (B2A) – wyjaśnia Agata Horzela z GS1 Polska.
Działające od 2015 roku Digital Transport and Logistics Forum zrzesza ekspertów z administracji unijnej oraz z przemysłu. Forum przygotowuje całe cyfrowe środowisko transportu i spedycji, w którym funkcjonować będzie także eCMR. – Trwają prace, mające określić dla dostawców usług, wytyczne jakie powinny spełniać platformy – również w zakresie zabezpieczania danych na liście przewozowym. Każdy kraj członkowski będzie musiał wyznaczyć dodatkowo organ certyfikujący. Na ten moment nie ma dokładnych informacji, kto będzie taką funkcję pełnił oraz czy proces certyfikacji pozwoli wszystkim dostawcom e-CMR pełnić funkcję platformy zgodnej z wymogami e-FTI. Wytyczne te będą przedstawione w formie aktu wykonawczego w sierpniu 2023 roku – wyjaśnia Agata Horzela z GS1 Polska.
Nie wiadomo także, czy służby kontrolne państw, aby odczytać i uwiarygodnić elektroniczny list przewozowy wystawiony w wielu różnych systemach, będą musiały używać wielu aplikacji. – Możliwe, że wszystkie platformy eFTI będą „komunikowały się” z jakąś centralną platformą/bazą, z której administracja publiczna będzie pobierać dane. Czekamy na wytyczne w tym zakresie – zaznacza Horzela.
Przedstawicielka GS1 dodaje, że choć list przewozowy jest najważniejszym dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy o przewóz ładunku pomiędzy nadawcą, a spedytorem/przewoźnikiem, to jednak jest też nośnikiem informacji o transporcie drogowym, który jest przedstawiany na potrzeby kontroli przez organy administracji publicznej. – Zapisy rozporządzenie eFTI regulują właśnie relacje B2G, jednak całe środowisko wie, że skoro elektroniczna informacja na temat transportu drogowego będzie tworzona na potrzeby unijnych organów kontrolujących, to naturalnie będzie również wykorzystywana w relacjach podmiotów rynkowych – w końcu wprowadzenie e-CMR to przede wszystkim korzyści dla branży, a w szczególności dla przewoźników – podsumowuje Horzela.
W Polsce z inicjatywą powołania niezależnego forum wspierającego wdrożenie zapisów rozporządzenia eFTI wystąpili uczestnicy łańcucha dostaw jak i zrzeszenia firm zajmujących się transportem.
Na wniosek wspomnianych podmiotów organizacja GS1 Polska jako niezależna i globalna jednostka standaryzująca stworzyła niezależne forum. Jego uczestnikami, poza kluczowymi dostawcami rozwiązań eCMR, czy operatorami logistycznymi i agencją celną są: Polski Instytut Transportu Drogowego, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracodawców Transportu Nienormatywnego, Zrzeszenie Pracodawców – Transport i Logistyka Polska oraz Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych. Wyniki prac forum będą pod koniec roku przedstawione Ministerstwu Infrastruktury. . ( Źródło Rzeczpospolita e – wydanie z dn. 22.09.2022 r./ HW)