Będą sankcje za naruszenie sankcji przeciwko Rosji

Do tej pory obowiązek przestrzegania unijnych sankcji gospodarczych wynikał bezpośrednio
z przepisów rozporządzeń zawierających środki ograniczające względem podmiotów rosyjskich
i białoruskich, ale naruszenie zakazów nie podlegało karom. Sytuacja ulegnie zmianie, gdy wejdzie w życie uchwalona w czwartek 07 kwietnia 2022 r. przez Sejm ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę.

Przestrzeganie sankcji gospodarczych jest dziś jednym z podstawowych elementów zrównoważonego rozwoju opartego na ESG (Enviromental, Social and Governance). Dotychczas ich nieprzestrzeganie groziło przede wszystkim stratami wizerunkowymi i bojkotem towarów i usług przedsiębiorców zaangażowanych w handel z Rosją.

Nowa ustawa wprowadzi reżim odpowiedzialności prawnej za nieprzestrzeganie sankcji,
z możliwością nakładania rekordowo wysokich kar, a także stworzy precedens do nakładania krajowych, dalej idących niż unijne, ograniczeń przedmiotowych i podmiotowych w stosunku do Rosji. Sankcje za nieprzestrzeganie sankcji będą dotyczyły naruszeń w zakresie zawierania nowych umów oraz nieprawidłowej realizacji umów zawartych przed agresją Rosji na Ukrainę.

Ustawa przewiduje dotkliwe sankcje za nieprzestrzeganie środków ograniczających zawartych w stosownych rozporządzeniach unijnych (głównie w rozporządzeniu 833/2014 oraz rozporządzeniu 765/2006 zawierających środki ograniczające względem podmiotów rosyjskich i białoruskich).
W szczególności przewiduje możliwość nałożenia na przedsiębiorstwa działające w Polsce i realizujące niedozwolone transakcje z podmiotami z Rosji lub Białorusi administracyjnej kary pieniężnej w wysokości do 20 000 000 zł. Kara ta przewidziana jest za naruszenia zakazów polegające na:

– sprzedaży, dostawie, przekazywaniu lub wywozie produktów lub technologii przeznaczonych do wydobycia paliw kopalnych wymienionych w załączniku II do rozporządzenia 833/2014, na rzecz jakiegokolwiek podmiotu w Rosji,

– sprzedaży, dostawie, przekazywaniu lub wywozie towarów luksusowych wymienionych w załączniku XVIII do rozporządzenia 833/2014, na rzecz jakiegokolwiek podmiotu w Rosji,

– przywozie do Unii wyrobów z żelaza i stali wymienionych w załączniku XVII do rozporządzenia 833/2014, pochodzących z Rosji lub wywiezionych do Rosji,

– uczestnictwie w jakiejkolwiek transakcji z podmiotem wymienionym w załączniku XIX do rozporządzenia 833/2014 lub kontrolowanym przez podmiot wymieniony w tym załączniku,

– świadomych działaniach mających na celu ominięcie powyższych zakazów.

Przestrzeganie przepisów rozporządzenia 833/2014 oraz rozporządzenia 765/2006 będzie podlegało kontroli celno-skarbowej. Karę pieniężną ma nakładać Szef Krajowej Administracji Skarbowej w drodze decyzji administracyjnej, od której nie przysługuje odwołanie do wyższej instancji. Możliwe będzie wyłącznie wniesienie wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy do tego samego organu.

Oprócz sankcji administracyjnych przewidziano sankcję karną w postaci kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Projekt przewiduje bowiem możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej każdego, kto narusza zakazy w postaci przeprowadzenia z podmiotami rosyjskimi transakcji takich jak opisane wyżej.

Analogiczne sankcje karne przewidziane są za naruszenie rozporządzenia 765/2006 zawierającego środki ograniczające wobec Białorusi.

Ustawa trafi jeszcze do Senatu i trudno przewidzieć, kiedy i w jakim ostatecznym kształcie zostanie uchwalona. Trzeba jednak uważnie śledzić jej losy, bo ustawa ma wejść w życie następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Ustaw, co oznacza, że na chwilę obecną nie przewidziano okresu przejściowego na dostosowanie się przez przedsiębiorców do nowych regulacji prawnych.

Źródło: Prawo.pl dla LEX  z dn. 07.04.2022 r./HW