Udowodnienie prawa do stawki 0 proc. VAT w eksporcie

Możliwość zastosowania stawki VAT 0 proc. w eksporcie towarów jest dostępna wyłącznie w sytuacji, gdy podatnik posiada dokumenty potwierdzające wywóz towarów przez właściwy organ celny. Nie mogą to być takie dokumenty jak m.in. faktura, dokument WZ, Komunikaty IE529/MRN czy też alternatywne środki dowodowe takie jak: zrzut ekranu z systemu kontrahenta, faktura ani lista wydań.

 W przypadku eksportu towarów zdarzają się sytuacje gdy – pomimo dochowania należytej staranności – przedsiębiorca nie dysponuje dokumentem celnym potwierdzającym zakończenie procedury wywozu w postaci Komunikatu IE-599 do momentu upływu terminu na złożenie deklaracji VAT za dany okres rozliczeniowy. Ale może posiadać alternatywne środki dowodowe:

• zrzut ekranu z systemu kontrahenta, mającego siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju znajdującego się poza UE, na którym widoczny jest zapis o konkretnej, przyjętej dostawie,
• faktura, która jest wystawiana w ramach umowy zaakceptowanej przez sprzedającego oraz kupującego, na której znajduje się: numer WZ sprzedającego, specyfikacja towaru (numer wyrobu, ilość, cena, wartość), miejsce dostarczenia, data wydania przez sprzedającego, data przyjęcia przez kupującego oraz komentarz: Opłaty za dostawy i usługi wymienione poniżej zostały naliczone zgodnie z umową i zaksięgowane w lokalizacji konta podanej w sekcji „Dział towarów przychodzących”,
• lista wydań, zawierająca dane wygenerowane z systemu sprzedającego, przesyłana do kupującego oraz potwierdzana przez kupującego podpisem/pieczęcią, a następnie odsyłana w formacie pdf.

Wobec powyższego, nie każdy dokument daje prawo do preferencji zastosowania stawki 0 proc. VAT w eksporcie.

Podatnik może zastosować stawkę 0 proc. VAT pod warunkiem, że przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej (zob. art. 41 ust. 6 ustawy o VAT).

W myśl art. 41 ust. 6a ustawy o VAT, dokumentem tym jest w szczególności:

• dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu,
• dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność,
• zgłoszenie wywozowe na piśmie utrwalonym w postaci papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Jeżeli warunek nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0 proc., pod warunkiem otrzymania dokumentu przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie za następny okres, stosuje stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju. Otrzymanie dokumentu w terminie późniejszym upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument (art. 41 ust. 9 ustawy o VAT).

W art. 2 pkt 8 ustawy o VAT ustawodawca wyraźnie wskazał, iż o eksporcie towarów możemy mówić, gdy wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium UE zostanie potwierdzony przez „właściwy organ celny określony w przepisach celnych”. Mogą to być dokumenty potwierdzone przez polskie organy celne, ale również przez organy celne z innych państw członkowskich UE.

W trakcie trwania procedury celnej na kolejnych etapach nadawane są nowe numery komunikatów:

komunikat IE-515 – zgłoszenie towarów do procedury wywozu;

komunikat IE-518 – wynik kontroli dokonanej przez Urząd Celny Wyprowadzenia, tj. urząd, z którego wyjeżdża towar;

komunikat IE-529 – zwolnienie towarów do procedury wywozu;

komunikat IE-599 – potwierdzenie wyprowadzenia towarów lub odmowy zgody na wyprowadzenie towarów.

Co do zasady, zgłoszenia wywozowe towarów z obszaru celnego UE składane są w formie elektronicznej z wykorzystaniem sytemu AES (Automatyczny System Eksportu). Zgłoszenie celne (wywozowe) w postaci komunikatu IE-515 jest składane przez zgłaszającego do właściwego urzędu wywozu. Z kolei urząd wyprowadzenia (urząd celny graniczny, przez który towar opuszcza obszar celny Unii Europejskiej) niezwłocznie po tym, jak towar opuścił obszar celny UE przesyła do urzędu wywozu (urzędu, w którym zostało złożone zgłoszenie celne) komunikat IE-518 zawierający wyniki kontroli przeprowadzonej w urzędzie wyprowadzenia. Po otrzymaniu przez urząd wywozu komunikatu IE-518 System AES generuje automatycznie komunikat IE-599 i przesyła go zgłaszającemu. Komunikat IE-599 jest dokumentem celnym potwierdzającym, także dla celów podatkowych, wywóz towarów poza terytorium UE przez wskazanego w zgłoszeniu wywozowym eksportera. Przy czym, komunikat IE-599, może być wydany nie tylko przez krajową administrację celną, ale także przez inne unijne organy celne, jeśli odprawa celna wywozowa (eksportowa) miała miejsce na terenie innego państwa członkowskiego.

Zatem dokumentem potwierdzającym wywóz towarów poza terytorium UE jest:

• elektroniczny komunikat IE-599 otrzymany w systemie AES,
• wydruk ww. komunikatu potwierdzony przez właściwy organ celny,
• elektroniczny komunikat IE-599 otrzymany poza systemem AES, jeżeli jego autentyczność jest zapewniona.
• dokumentem, o którym mowa w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT uprawniającym do zastosowania stawki 0 proc. przy eksporcie towarów jest również zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym lub kopia takiego zgłoszenia potwierdzona przez właściwy urząd celny.

(por. interpretacja indywidualna Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 10 września 2024 r.,  0112-KDIL1-3.4012.398.2024.2.JK)

Źródło: Prawo.pl dla LEX z dn. 25.02.2025 r./HW