Orzecznictwo: Prawo do zerowej stawki VAT w eksporcie

Orzecznictwo: Prawo do zerowej stawki VAT w eksporcie

Dowodem potwierdzającym wywóz towaru poza terytorium UE mogą być: międzynarodowy list przewozowy (CMR), oświadczenie kontrahenta, a nawet oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów – orzekł WSA w Gliwicach.

Sąd zwrócił uwagę na Zwrócił uwagę na użyte w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT sformułowanie „w szczególności”. Zawarty w tym przepisie katalog dokumentów jest zatem otwarty, co przyznaje również dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w zaskarżonej interpretacji – zauważył sąd. Tym samym dołączył do grona wielu innych składów, orzekających, że prawo do 0-proc. stawki VAT mogą potwierdzać także inne dowody niż wymienione w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT, jeżeli tylko jednoznacznie dowodzą one, że towar opuścił terytorium Unii Europejskiej. Mogą to być nawet dokumenty otrzymane od klienta – orzekły wojewódzkie sądy administracyjne w: Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 683/23), Gdańsku (I SA/Gd 637/23), Białymstoku (I SA/Bk 282/23) i Rzeszowie (I SA/Rz 415/23). W sprawie rozpatrzonej przez gliwicki sąd znów chodziło o trudności z pozyskaniem dokumentu (komunikatu) IE 599 (potwierdzenie wywozu towarów poza UE) przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, mimo że – jak zapewniała spółka – towar faktycznie został wywieziony poza terytorium UE i dostarczony do odbiorcy. Niezależnie od faktury dokumentującej transakcję spółka posiadała również co najmniej jeden z następujących dokumentów:

• międzynarodowy list przewozowy (CMR) opatrzony podpisem lub pieczęcią przewoźnika oraz osoby odbierającej towary poza UE na rzecz odbiorcy towarów (np. pracownik magazynu), zawierający także informacje dotyczące towaru,
• oświadczenie kontrahenta o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE,
• oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE.

Fiskus był zdania, że dowodem potwierdzającym wywóz towarów poza UE mogą być jedynie dokumenty wygenerowane w systemie AES (Automatyczny System Eksportu) lub potwierdzone przez właściwy urząd celny, jak elektroniczny komunikat IE 599 otrzymany w systemie AES, wydruk komunikatu IE 599 potwierdzony przez właściwy organ celny lub elektroniczny komunikat IE 599 otrzymany poza systemem AES, jeżeli jego autentyczność jest zapewniona. Poza tym mogą to być: zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym lub kopia takiego zgłoszenia potwierdzona przez właściwy urząd celny. Wykluczył dokumenty wymienione przez spółkę, bo – jak wyjaśnił – zostały one wystawione przez inny podmiot gospodarczy (najczęściej kontrahenta spółki), a nie właściwy organ celny (krajowy lub innego państwa unijnego). Spółka wygrała w sądzie I instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził, że stanowiska fiskusa nie potwierdzają ani użyte w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT sformułowanie „w szczególności”, ani przepisy unijne. To, jak należy rozumieć art. 146 ust. 1 lit. a oraz art. 131 dyrektywy VAT, wyjaśnił TSUE w przywołanym przez spółkę wyroku z 28 marca 2019 r. (C-275/18) – przypomniał sąd. Unijny trybunał orzekł, że zwolnienie z VAT (stawka 0 proc.) nie może zależeć od tego, czy towary zostały objęte procedurą celną wywozu, w sytuacji gdy jest bezsporne, że zostały spełnione materialnoprawne przesłanki zwolnienia, w szczególności gdy towary faktycznie opuściły terytorium Unii. TSUE przypomniał, że zwolnienie na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 1 lit a) dyrektywy ma na celu zagwarantowanie opodatkowania dostaw danych towarów w miejscu ich przeznaczenia, czyli w miejscu konsumpcji (podobnie stwierdził w wyroku z 8 listopada 2018 r., C-495/17). Innymi słowy, dla zastosowania stawki 0 proc. VAT w eksporcie jest kluczowy wywóz towaru poza terytorium UE (przesłanka materialna), a nie zgromadzenie określonych dokumentów w konkretnej procedurze (przesłanka formalna) – orzekł gliwicki sąd, przywołując tezy unijnego trybunału. W przeciwnym razie – dodał – przedsiębiorca zostałby obciążony kosztem VAT, jak również towary zostałyby obłożone tym podatkiem na terenie UE, pomimo że faktycznie zostałyby wywiezione poza terytorium Unii. To oznaczałoby naruszenie przez organ zasady neutralności i opodatkowania konsumpcji w miejscu przeznaczenia (art. 1 ust. 2 dyrektywy VAT). Wyrok WSA w Gliwicach z 22 lutego 2024 r., sygn. akt I SA/Gl 1182/23.  Wyrok jest nieprawomocny.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna z dn. 11.03.2024 r./HW