Wdrożenie krajowego systemu AES/PoUS Potwierdzenie unijnego statusu celnego towarów. Od 1 marca 2024 r. pierwsza faza wdrożenia systemu PoUS.  

Departament Ceł Ministerstwa Finansów poinformował, że zgodnie z  Decyzją wykonawczą Komisji Europejskiej nr 2023/2879 z 15 grudnia 2023 r. ustanawiającąej program prac dotyczący rozwoju i wykorzystywania systemów teleinformatycznych przewidziany w unijnym kodeksie celnym, 1 marca 2024 r. przewidziane jest wdrożenie 1 fazy systemu Proof of Union Status (PoUS). 1 faza systemu systemu PoUS dotyczyć będzie obsługi danych w zakresie potwierdzenia unijnego statusu celnego towarów T2L/T2LF – wyłącznie w formie elektronicznej w urzędzie celnym złożenia wniosku oraz w urzędzie celnym przedstawienia towaru, na zasadach określonych w przepisach i specyfikacjach unijnych. Środowisko testowe nowego systemu AES/PoUS dostępne jest od 12 lutego 2024 r.

W Polsce od 2018 r. stosowany jest system AES/STATUS, w którym zgłaszający składają w formie elektronicznej dane T2L/T2LF i otrzymują numer MRN, stanowiący dowód potwierdzenia unijnego statusu celnego towarów oraz wydruk z systemu, który przedstawiają w urzędzie celnym przedstawienia towaru.

Ponieważ system AES/STATUS nie jest w pełni zgodny z unijnym systemem PoUS istnieje konieczność wdrożenia w Polsce nowego systemu pod nazwą AES/PoUS (na poziomie międzynarodowym może być stosowana nazwa PoUS).

Elementami w systemie AES/PoUS, które do tej pory nie występowały w systemie AES/STATUS, są:

• wniosek o dowód (dane T2L/T2LF) oparty o nowy model danych zgodny z unijnym kodeksem celnym,
• obsługa wniosku o dowód zgodna ze specyfikacjami unijnymi,
• przekazywanie danych dowodu (numer MRN) do Centralnego Repozytorium,
• drukowanie dokumentu SRD (Status Request Document) z widniejącym numerem MRN,
• czynności w urzędzie celnym przedstawienia towaru związane z pobieraniem danych dowodu (poprzez numer MRN) z Centralnego Repozytorium.

System AES/PoUS realizuje obsługę wniosku o dowód (dane T2L/T2LF) w procedurze uproszczonej (od upoważnionego wystawcy). System przewiduje rozbudowaną analizę ryzyka w urzędach celnych złożenia wniosku/przedstawienia towaru.

Z  uwagi na bliski termin daty wdrożenia systemu PoUS należy założyć, że 1 marca 2024 r.  przedsiębiorcy w Polsce nie będą jeszcze w stanie wymieniać komunikatów w systemie AES/PoUS. W związku z powyższym na poziomie krajowym przewiduje się stosowanie okresu przejściowego na następujących zasadach:

• do czasu osiągnięcia gotowości do wymiany komunikatów w systemie AES/PoUS zgłaszający będą mogli (w procedurze standardowej i w uproszczeniach) stosować dotychczasowy system AES/STATUS: towary będą przemieszczać się do krajów przeznaczenia z wydrukiem z systemu AES/STATUS, który w tych krajach będzie postrzegany jako dowód potwierdzenia unijnego statusu celnego towarów wystawiony w procedurze awaryjnej (BCP – Business Continuity Procedure);
• w trakcie okresu przejściowego, po osiągnięciu gotowości aplikacyjnej, decyzja o  przejściu na obsługę operacji w nowym systemie należy wyłącznie do przedsiębiorcy, niemniej po podjęciu takiej decyzji przedsiębiorcy powinni stosować tylko nowy system: towary będą przemieszczać się do krajów przeznaczenia z wydrukiem z systemu AES/PoUS (dokument SRD);
• w urzędzie celnym przedstawienia towaru w Polsce (graniczne urzędy celne): przedsiębiorcy przedstawiać będą dokumenty SRD lub numery MRN dowodu statusu generowane w innych państwach członkowskich z systemu PoUS;
• procedura uproszczona: niezwłocznie po opublikowaniu Instrukcji dla użytkowników zewnętrznych dotyczącej realizacji usługi e-Status w systemie AES/PoUS posiadacze pozwoleń na korzystanie ze statusu upoważnionego wystawcy powinni przeprowadzić zmianę pozwoleń celem określenia warunków stosowania systemu AES/PoUS.

Obecnie zakłada się, że okres przejściowy potrwa do 15 września 2024 r., niemniej Ministerstwo Finansów będzie monitorować bieżącą sytuację i w zależności od tempa oraz stopnia przejścia przedsiębiorców na system AES/PoUS możliwa będzie zmiana w zakresie podanej powyżej daty. Więcej informacji na ten temat na stronie :https://puesc.gov.pl/aktualnosci

(Źr.www.puesc.gov.pl-K.O.)