Ochrona środowiska a obowiązki importerów

Unijne regulacje nakładają obowiązki na polskich importerów wyrobów wysokoemisyjnych oraz na firmy obracające produktami mogącymi wpływać negatywnie na stan lasów. Niedopełnienie tych obowiązków może powodować konsekwencje, także finansowe.

CBAM

Mechanizm CBAM, obowiązujący od października 2023 r. nieustannie ewoluuje, zmieniając zakres i treść obowiązków nakładanych na importerów wyrobów wysokoemisyjnych. Z kolei przepisy unijnego rozporządzenia „deforestacyjnego” (tzw. EUDR) już od grudnia wprowadzą nowe wymagania dla przedsiębiorstw obracających wybranymi produktami, których wytwarzanie może wiązać się z wylesianiem i degradacją lasów. W tej sytuacji wielu przedsiębiorców zadaje sobie pytanie o potencjalne konsekwencje naruszeń ww. rozporządzeń. Przypomnijmy, że w okresie przejściowym CBAM, trwającym do końca roku 2025, podstawowym obowiązkiem importerów towarów objętych tym mechanizmem jest składanie kwartalnych sprawozdań CBAM za pośrednictwem specjalnej platformy elektronicznej.

Zgodnie z brzmieniem przepisów na importera, który nie podjął niezbędnych działań w celu dopełnienia obowiązku złożenia sprawozdania, może zostać nałożona kara w wysokości od 10 do 50 euro za tonę niezgłoszonych emisji, przy czym wysokość kary ma wzrastać zgodnie z europejskim wskaźnikiem cen konsumpcyjnych. Kary mogą zostać również nałożone na importera, który złożył sprawozdanie nieprawidłowe lub niekompletne, a następnie nie podjął niezbędnych działań w celu jego skorygowania po wszczęciu przez organ procedury korekty. Warto też przypomnieć, że od 2026 roku, tylko podmioty zarejestrowane na potrzeby CBAM jako Upoważnieni Zgłaszający będą miały prawo importować towary objęte tym mechanizmem. Z kolei jednym z kryteriów ocenianych w przypadku wniosku o rejestrację będzie brak poważnych lub powtarzających się naruszeń przepisów CBAM.

EUDR

30 grudnia 2024 r. wejdą z kolei w życie obowiązki związane z tzw. unijnym rozporządzeniem deforestacyjnym, czyli EUDR. Od tego dnia – mówiąc w pewnym uproszczeniu – duże i średnie przedsiębiorstwa importujące, eksportujące bądź dokonujące obrotu na rynku unijnym wymienionymi w rozporządzeniu produktami będą, co do zasady, zobowiązane do zachowania standardów należytej staranności zgodnych z EUDR oraz składania stosownych oświadczeń. W odniesieniu do przedsiębiorstw małych i mikroprzedsiębiorstw obowiązki EUDR wejdą w życie 30 czerwca 2025 r.

Szczegółowa lista produktów objętych zakresem EUDR znajduje się w załączniku do rozporządzenia i obejmuje w szczególności wyroby wytworzone z lub zawierające: kakao, kawę, palmę olejową, soję, kauczuk, drewno lub bydło.

Katalog potencjalnych sankcji i kar za naruszenie przepisów rozporządzenia obejmuje m.in. karę grzywny, której maksymalna kwota wynosi co najmniej 4 proc. łącznego rocznego obrotu osiągniętego przez podmiot w całej Unii w poprzednim roku finansowym, a także: konfiskatę produktów i dochodów uzyskanych z przedmiotowych transakcji, czasowe wykluczenie z procedur udzielania zamówień oraz z dostępu do finansowania publicznego czy też czasowy zakaz wprowadzania do obrotu lub udostępniania towarów i produktów objętych EUDR na rynku unijnym.

Źródło: Rzeczpospolita e – wydanie z dn. 29.07.2024 r./HW