Nowelizacja kodeksu spółek handlowych: Odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę

24 marca 2022 roku Sejm przyjął ostatecznie ustawę zmieniającą kodeks spółek handlowych i wprowadzającą przepisy dotyczące odpowiedzialności spółek dominujących za szkodę, która została wyrządzona spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek kapitałowych. Nowelizacja wprowadza instytucję wiążącego polecania dotyczącego prowadzenia spraw spółki zależnej przez spółkę dominującą, jeżeli będzie to uzasadnione interesem grupy spółek. Zgodnie z nowelizacją spółka dominująca może wydać spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek wiążące polecenie uzasadnione interesem grupy spółek.

Proces udzielenia wiążącego polecenia przez spółkę dominującą oraz przyjęcia przez spółkę zależną takiego polecenia będzie sformalizowany oraz będzie wymagał współdziałania organów obu spółek.

Po ujawnieniu grupy spółek w rejestrze przedsiębiorców członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator spółki zależnej nie będzie ponosił odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia, w tym na podstawie  art. 293 kodeksu spółek handlowych, tj. za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki.

Tak samo nie będą ponosili odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce dominującej odpowiednio członkowie zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej i likwidatorzy spółki dominującej działający w interesie grupy spółek. Nowelizacja nie wyłącza wprost odpowiedzialności karnej zarządzających spółkami zależnymi za przestępstwo niegospodarności z art. 296 Kodeksu karnego jednakże z jej uzasadnienia wynika, że w przypadku osoby wykonującej wiążące polecenie nie będzie możliwe uznanie, że osoba ta przekracza uprawnienia lub nie dopełnia swoich obowiązków.

Odpowiedzialność spółki dominującej za szkodę

Spółka dominująca odpowiadać będzie wobec spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek za szkodę, która została wyrządzona wykonaniem wiążącego polecenia i która nie została naprawiona w terminie wskazanym w wiążącym poleceniu, chyba że nie ponosi winy. Za szkodę wyrządzoną jednoosobowej spółce zależnej spółka dominująca odpowiada, tylko jeżeli wykonanie wiążącego polecenia doprowadziło do jej niewypłacalności.

Spółka dominująca, która na dzień wydania wiążącego polecenia spółce zależnej uczestniczącej
w grupie spółek, dysponuje, bezpośrednio lub pośrednio, większością głosów umożliwiającą podjęcie uchwały o uczestnictwie w grupie spółek oraz o zmianie umowy albo statutu tej spółki zależnej, odpowiada wobec wspólnika albo akcjonariusza tej spółki za obniżenie wartości przysługującego mu udziału albo akcji, jeżeli obniżenie było następstwem wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia.

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek okaże się bezskuteczna, spółka dominująca odpowiada za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej, chyba że nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia.

Przepisy Nowelizacji o spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek nie znajdą zastosowania do: spółek publicznych, spółek w likwidacji które rozpoczęły podział swego majątku, spółek w upadłości oraz spółek będących podmiotem objętym nadzorem nad rynkiem finansowym w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 2059 oraz z 2021 r. poz. 680, 815, 1598 i 2140).    Źródło: Prawo.pl dla LEX z dn. 05.04.2022 r./HW